OpenAI’ın bünyesinde daha önce çalışan ve yapay zeka şirketleriyle ilgili etik sorunları dile getiren muhbir Suchir Balaji, 26 Kasım’da San Francisco’daki evinde hayatını kaybetmiş olarak bulundu. Yetkililer, olayın intihar olduğunu ve cinayet şüphesi bulunmadığını belirtti. 26 yaşındaki Balaji’nin trajik ölümü, teknoloji dünyasında geniş yankı uyandırdı.
ChatGPT’nin geliştirilmesinde önemli bir rol oynayan Balaji, OpenAI’dan ayrıldıktan sonra yapay zeka şirketlerinin telif hakkıyla korunan verileri nasıl kullandığına dair eleştirilerde bulunmuş ve bu alandaki etik ve yasal sorunlara dikkat çekmişti.
Yapay Zeka ve Etik Sorunlar Hakkında Önemli Eleştiriler
Suchir Balaji, OpenAI’da 4 yıldan uzun süre çalıştıktan sonra, şirketin izinsiz veri kullanımı yaptığına inandığı gerekçesiyle Ağustos ayında görevinden ayrılmıştı. Balaji, OpenAI ve benzeri şirketlerin internetten büyük çapta veri toplayarak yapay zeka modellerini eğitme yöntemlerini sık sık eleştiriyor, bu uygulamaların mevcut telif hakkı yasalarına aykırı olabileceğini savunuyordu.
Ekim ayında New York Times gazetesine verdiği bir röportajda, yapay zekanın eğitim süreçlerini ve bu süreçlerin nasıl yasal sorunlara yol açabileceğini detaylandırmıştı. Özellikle, bu süreçlerde telif hakkıyla korunan verilerin kopyalanmasının nasıl yapıldığını ve bunun potansiyel bir ihlal teşkil edebileceğini açıklamıştı.
Balaji’nin adı, ölümünden bir gün önce OpenAI’a karşı açılan bir telif hakkı davasında yer aldı. Bu dava, yapay zeka modellerinin eğitildiği veri setlerinin yasallığını sorgulayan birçok girişimden biri olarak dikkat çekiyor.
Balaji’nin Uyarıları ve Yorumları
Suchir Balaji, yapay zeka teknolojilerinin gelişiminde ortaya çıkan daha büyük bir soruna da değinmişti: Üretken yapay zeka modellerinin, eğitimde kullanılan verilerle rekabet edebilecek içerikler üreterek yasal ve etik sorunlara neden olması. Balaji, üretken yapay zekanın, “adil kullanım” kavramını genellikle aşırı basit bir savunma olarak gördüğünü dile getirmişti.
Ölümünden önceki bir sosyal medya paylaşımında şu ifadeler yer aldı:
“Telif hakkı ve adil kullanım hakkında başlangıçta fazla bir şey bilmiyordum. Ancak, yapay zeka şirketlerine karşı açılan davaları inceledikçe bu konulara daha fazla ilgi duymaya başladım. Sonunda, adil kullanımın birçok yapay zeka ürünü için savunulamaz bir zemin olduğunu fark ettim çünkü bu teknolojiler, eğitildikleri veri kaynaklarıyla rekabet eden ürünler yaratıyor.”
Balaji, yapay zeka modellerinin sık sık yanlış veya uydurma bilgiler üretmesi (halüsinasyon) sorununun da internet ekosistemini kötü etkilediğini savunmuştu.
Tartışmaların Gölgesinde Yapay Zeka Şirketleri
Balaji’nin trajik ölümü, yapay zeka sektöründeki etik ve yasal tartışmaların merkezine bir kez daha dikkat çekti. Amerikan Kongresi’ne başvuran bazı yapay zeka şirketi çalışanları, bu alanda çalışanlar için “ihbarcı koruması” talebinde bulunmuştu.
Öte yandan, OpenAI ve Microsoft gibi şirketler, aralarında New York Times gibi büyük medya kuruluşlarının da bulunduğu çeşitli telif hakkı davalarıyla karşı karşıya. Bu davalar, üretken yapay zeka modellerinin yasal sınırlarını tartışmaya açarken, Balaji’nin dile getirdiği endişelerin haklılığını da gündeme taşıyor.
Yapay zeka teknolojilerinin etik, yasal ve toplumsal etkileri üzerine yapılan tartışmalar, Balaji’nin kaybıyla birlikte daha da derinleşmiş durumda.